ภาวะนอนเกิน (Hypersomnia)

         โรคนอนเกิน (Hypersomnia) เป็นโรคที่หลับเกินพอดีผู้ที่มีภาวะนี้จะมีลักษณะที่ต้องการการนอนเพิ่มขึ้นทั้งในช่วงกลางวันและกลางคืน มีภาวะตื่นยากมากจากการนอน เมื่อตื่นแล้วรู้สึกว่าอยากนอนต่อไปอีก ง่วงนอนตลอดเวลา งีบหลับระหว่างวันหลายครั้ง แม้แต่ในเวลากินข้าว หรือพูดคุยกับคนอื่นก็ยังหลับได้ มีการนอนที่นานเกิน 8 ชั่วโมง ซึ่งโรคนี้ไม่ได้เกิดจากพฤติกรรม นิสัยเกียจคร้าน หรือบุคลิกภาพส่วนตัว แต่เกิดจากโรคทางกายหรือทางใจ อาจก่อให้เกิดผลเสียระยะยาวที่อาจทำให้มีภาวะคิดสั้น ฆ่าตัวตาย และมีอาการของโรคอื่น ๆ ตามมา

       โดยระยะเวลาการนอนที่เหมาะสม ได้แบ่งตามช่วงอายุต่าง ๆ ดังนี้

ที่มา: https://www.sleepfoundation.org/how-sleep-works/how-much-sleep-do-we-really-need

อันตรายจากภาวะนอนเกิน

1. ทำร้ายสมอง เพราะจะทำให้สมองเฉื่อยชา ส่งผลให้สมองประมวลผลได้ช้า คิดหรือตัดสินใจเรื่องต่าง ๆ ช้าลง รวมถึงอาจกลายเป็นคนไร้ชีวิตชีวา
2. เกิดภาวะอ้วนได้ง่ายขึ้น เนื่องจากระบบการเผาผลาญไขมันลดลง มีการสะสมไขมันเพิ่มขึ้น ต่อให้รับประทานน้อยก็สามารถอ้วนได้ ซึ่งอาจส่งผลให้เกิดโรคอื่น ๆ ตามมา เช่น โรคหัวใจ ความดันโลหิตสูง เบาหวาน และไขมันในเลือดสูง เป็นต้น
3. อาจก่อให้เกิดภาวะซึมเศร้า อารมณ์แปรปรวนง่าย เนื่องจากการนอนมากเกินไปส่งผลให้ฮอร์โมนในร่างกายแปรปรวน โดยเฉพาะฮอร์โมน Serotonin และ Endorphin ลดลง
4. เป็นสาเหตุให้เสียชีวิตก่อนวัยอันควร

สาเหตุที่ทำให้เกิดภาวะนอนเกิน

1. อดนอนมาเป็นเวลานาน และเป็นบ่อย ๆ จนทำให้ร่างกายพักผ่อนไม่เพียงพอ ทำให้รู้สึกนอนเท่าไรก็ไม่พอ
2. เกิดจากภาวะที่ร่างกายแปรปรวน เช่น การเดินทางข้ามประเทศที่ต่างช่วงเวลากันมาก ๆ จะทำให้นาฬิกาชีวภาพของร่างกายแปรปรวน
3. ฮอร์โมนในร่างกายหรือสารเคมีในสมองไม่ปกติ ส่งผลให้ร่างกายนอนมากผิดปกติ
4. สมองได้รับการกระทบกระเทือนหรือเป็นโรคบางอย่างเกี่ยวกับสมอง
5. การรับประทานยาบางชนิด เช่น ยาแก้แพ้ ยาคลายกังวล ยาช่วยนอนหลับ เป็นต้น

วิธีแก้ไขอาการนอนมากเกินไป

1. เข้านอนตรงเวลาทุกวัน พยายามเข้านอนไม่เกิน 22.00 น. เนื่องจากเป็นช่วงเวลาที่สมองจะหลั่งสารต่าง ๆ เช่น Melatonin ซึ่งเป็นสารสำคัญที่มีบาทบาทในการควบคุมการนอนหลับ และ Growth Hormone ซึ่งจะช่วยสร้างสมดุลระบบการเผาผลาญของร่างกายและช่วยซ่อมแซมเซลล์ต่าง ๆ รวมไปถึงพัฒนาการของร่างกายและสมอง โดยสารดังกล่าวจะหลั่งมาจากต่อมใต้สมองในช่วงที่ร่างกายเข้าสู่ภาวะหลับลึก โดยจะหลั่งออกมามากที่สุดในช่วง 24.00 - 1.30 น. และนอกจากการปรับเวลาการเข้านอนแล้ว เมื่อตื่นนอนก็ควรลุกเลย อย่าต่อเวลาการนอนออกไปอีก
2. รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ สารอาหารครบ 5 หมู่ หลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มที่มีส่วนผสมของคาเฟอีน เช่น ชา กาแฟ หรือน้ำอัดลม เนื่องจากคาเฟอีนจะกระตุ้นให้ร่างกายตื่นตัว ทำให้นอนหลับได้ยาก เกิดปัญหาด้านการนอน จึงแนะนำให้ดื่มนมอุ่น ๆ จะช่วยให้หลับได้ดีขึ้น
3. หากิจกรรมก่อนนอนง่าย ๆ ที่ให้รู้สึกผ่อนคลาย เช่น การอาบน้ำอุ่น การฟังเพลงจังหวะสบาย ๆ การสวดมนต์   นั่งสมาธิ การอ่านหนังสือที่เบาสมอง การจดบันทึกประจำวัน เป็นต้น ซึ่งจะช่วยให้ร่างกายหลั่งสาร Endorphin ทำให้รู้สึกผ่อนคลายและช่วยให้นอนหลับได้สบายยิ่งขึ้น
4. อย่ากลัวจนกลายเป็นไม่กล้านอน หรือบังคับตัวเองไม่ให้นอน เพราะกลัวว่าตัวเองจะนอนนานเกินไป เนื่องจากอาจทำให้พฤติกรรมการนอนผิดรูปแบบจนอาจกลายเป็นนอนไม่หลับ หรือหลับยาวกว่าเดิม ซึ่งจะส่งผลเสียต่อสุขภาพทั้งคู่

เรียบเรียง

ภญ.กมลรัตน์ จันตรา

อ้างอิง

1.พัชรนันท์ ศรีพัฒนวัชร์. นอนมากเกินไป (Hypersomnia). 2560 [เข้าถึงเมื่อ 13 สิงหาคม 2564]. เข้าถึงได้จาก: https://www.samitivejhospitals.com/th/article/detail/นอนมากเกินไป-hypersomnia

2.Sleep Foundation. How Much Sleep Do We Really Need?. 2021 [cited 13 August 2021]. Available from: https://www.sleepfoundation.org/how-sleep-works/how-much-sleep-do-we-really-need