หญ้าหางม้า (Horsetail) คืออะไร มีประโยชน์อย่างไร

                                           ภาพจาก : https://sammysplantworld.com/products/equisetum-arvense-horsetail-plant

        หญ้าหางม้า (Horsetail) เป็นพืชสมุนไพรในตระกูลเฟิร์น มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Equisetum arvense. มีถิ่นกำเนิดในแถบยุโรป เอเชีย ตะวันออกกลาง อเมริกาเหนือ และในภูมิภาคที่มีความชื้นสูง หญ้าหางม้าถูกนำมาใช้ประโยชน์ตั้งแต่สมัยกรีกโรมัน ในสมัยนั้นจะใช้สำหรับห้ามเลือด รักษาบาดแผล และรักษาผู้มีภาวะไตผิดปกติ ส่วนที่นำมาใช้คือส่วนยอดทั้งในรูปแบบตากแห้งและนำมาเป็นสารสกัด
       เมื่อยอดและก้านของหญ้าหางม้าแห้งจะให้ผลึกซิลิกา (Silica) ซึ่งเป็นส่วนสำคัญที่นำมาใช้ประโยชน์ทางการรักษา โดยเฉพาะในเรื่องผิว ผม เล็บ กระดูก นอกจากนี้ในหญ้าหางม้ายังมีสารต้านอนุมูลอิสระอีกมากมายที่ปกป้องเซลล์ของเราจากการถูกทำลาย
ประโยชน์ของหญ้าหางม้า
       1. ป้องกันโรคกระดูกพรุน จากการศึกษาในหลอดทดลองพบว่า หญ้าหางม้าสามารถยับยั้งเซลล์ Osteoclasts ซึ่งเป็นเซลล์ที่ทำให้เซลล์กระดูกเปลี่ยนรูปและถูกทำลายไป และหญ้าหางม้ายังกระตุ้น Osteoblasts ซึ่งเป็นการกระตุ้นขบวนการสร้างเซลล์กระดูก จากขบวนการนี้ทำให้เซลล์กระดูกลดการถูกทำลายและกระตุ้นการสร้างใหม่ เพิ่มความหนาแน่นของมวลกระดูก ป้องกันการเกิดกระดูกพรุนได้
       2. กระตุ้นการงอกของเส้นผม หญ้าหางม้ามีส่วนประกอบของซิลิกาเป็นจำนวนมาก ซึ่งเป็นส่วนประกอบหลักของเส้นใยผม ทำให้ผมลดการขาดหลุดร่วง ผมแข็งแรงมีประกายมากขึ้น และกระตุ้นการงอกของผมใหม่ นอกจากนี้ในหญ้าหางม้ายังมีสารต้านอนุมูลอิสระช่วยป้องกันปฏิกริยาทำลายเส้นใยผมของร่างกาย และปกป้องไม่ให้เส้นผมถูกทำลายจากอนุมูลอิสระ
      3. ขับปัสสาวะ จากการที่หญ้าหางม้ามีแร่ธาตุต่าง ๆ เป็นส่วนประกอบจำนวนมากจึงมีฤทธิ์ขับปัสสาวะ ลดการบวมน้ำ หากรับประทานในขนาดสูงถึง 900 มิลลิกรัมต่อวัน จะมีฤทธิ์เทียบเท่ากับการรับประทานยาขับปัสสาวะ
      4. สมานรักษาบาดแผล และบำรุงเล็บ เมื่อนำหญ้าหางม้ามาเตรียมในรูปแบบยาขี้ผึ้งทาลงบนแผล สามารถลดการบวม แดง มีน้ำเหลืองออกจากแผลได้ ขี้ผึ้งหญ้าหางม้าสามารถทาลงบนเล็บเพื่อเคลือบเล็บให้แข็งแรงไม่เปราะหักง่าย และทำให้เล็บสวยเงางาม
      5. ลดการอักเสบในร่างกาย จากการศึกษาในหลอดทดลองพบว่าหญ้าหางม้าสามารถออกฤทธิ์ยับยั้งเซลล์ Lymphocytes ซึ่งเป็นเซลล์หลักที่ทำให้เกิดการอักเสบ (ปวด บวม แดง ร้อน)
 

ขนาดการใช้หญ้าหางม้า
      1. สารสกัดหญ้างหางม้าในรูปแบบแคปซูล รับประทานวันละ 125 มิลลิกรัม สำหรับบำรุงผม ผิว และกระดูก ต่อเนื่องเป็นเวลา 3 เดือน หากต้องการใช้เพื่อขับปัสสาวะต้องรับประทานวันละ 900 มิลลิกรัม ต่อเนื่อง 4 วัน
      2. หญ้าหางม้าในรูปแบบผงแห้ง นำมาชงเป็นชาครั้งละ 2-3 ช้อนชา แช่น้ำร้อนทิ้งไว้ 5-10 นาที แล้วดื่ม วันละ 3 ครั้ง
      3. หญ้าหางม้าในรูปแบบขี้ผึ้ง ใช้ทาสมานรักษาแผลและบำรุงเล็บ ทาอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง
 

ข้อควรระวัง
      1. หญ้างหางม้าอาจจะเกิดปฏิกิริยากับยาหรือสมุนไพรอื่นที่รับประทานร่วมกัน เช่น ยา Digoxin ยาขับปัสสาวะ หมากฝรั่งนิโคตินและแบบแผ่นแปะ วาฟาริน ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้
      2. การรับประทานหญ้าหางม้าทำให้วิตาบินบี 1 ในร่างกายลดลง หากรับประทานต่อเนื่องกันเป็นเวลานาน ควรรับประทานวิตามินบีรวมเสริม
      3. ผู้ที่มีโรคประจำตัวเป็นโรคหัวใจ ไต เบาหวาน เกาท์ ไม่ควรรับประทานหญ้าหางม้า เนื่องจากหญ้าหางม้าทำให้ระดับ โพแทสเซียม (Potassium) ในเลือดสูงขึ้น
      4. ไม่ควรดื่มแอลกอฮอล์พร้อมกับการรับประทานหญ้าหางม้า

เรียบเรียงโดย

ภญ.จารุวัลย์ มาหนูพันธ์

เอกสารอ้างอิง

1. Natalie Butler. Does Horsetail help you Pee?. [Internet]. 2560. [เข้าถึงเมื่อ 10 ตุลาคม 2565]. เข้าถึงได้จาก https://www.healthline.com/health/does-horsetail-help-you-pee
2. Mount Sinai. Horsetail. [Internet]. 2563. [เข้าถึงเมื่อ 10 ตุลาคม 2565]. เข้าถึงได้จาก https://www.mountsinai.org/health-library/herb/horsetail
3. Manuel Reis. Horsetail Tea: What It's For, How to Make it & Side Effects. [Internet]. 2565. [เข้าถึงเมื่อ 11 ตุลาคม 2565]. เข้าถึงได้จาก https://www.tuasaude.com/en/horsetail-tea/