สิ่งที่ควรรู้ก่อนเลือกซื้อผลิตภัณฑ์สุขภาพ

           ผลิตภัณฑ์สุขภาพ หมายถึง ยา วัตถุเสพติด วิตามิน อาหารเสริม เครื่องสำอาง และเครื่องมือแพทย์  ก่อนเลือกซื้อหรือก่อนบริโภคควรศึกษาและอ่านฉลากให้ทราบรายละเอียดของผลิตภัณฑ์สุขภาพได้อย่างถูกต้อง ตรงตามต้องการ สามารถหลีกเลี่ยงสารบางชนิดที่ทำให้เกิดอาการแพ้ ได้ผลิตภัณฑ์มีมารตฐานผ่านการรับรองและไม่เสียเปรียบผู้ผลิตหรือผู้ประกอบการ

          ฉลากผลิตภัณฑ์สุขภาพ ต้องมีเครื่องหมายที่แสดงให้ผู้บริโภคทราบว่า ผลิตภัณฑ์สุขภาพนั้น ๆ ได้ผ่านการพิจารณาด้านประสิทธิภาพ คุณภาพ และความปลอดภัย ถูกต้องตรงตามมาตรฐานเกณฑ์การผลิตหรือการนำเข้าจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา

ฉลากผลิตภัณฑ์สุขภาพต้องประกอบด้วยข้อมูล  ดังนี้ 

1. ชื่อผลิตภัณฑ์
2. สูตรส่วนประกอบ
3. เลขทะเบียนตำรับยา, เลขที่ใบรับแจ้ง, เลขระบบสารบบอาหารหรือเครื่องหมาย อย.
4. เลขที่หรือครั้งที่ผลิต
5. ชื่อและที่ตั้งของผู้ผลิตหรือผู้นำเข้า
6. ข้อบ่งใช้หรือวิธีใช้
7. วันที่ผลิต (Mfg. Date) หรือวันสิ้นอายุ (Exp. Date)
8. ข้อห้ามใช้และคำเตือน
9. รายละเอียดอื่น ๆ เช่น คำแนะนำในการเก็บรักษา (ถ้ามี), ปริมาณสุทธิ

ข้อสังเกตบนฉลากผลิตภัณฑ์สุขภาพ
1. ผลิตภัณฑ์ยา ยาทุกชนิดจะไม่มีเครื่องหมาย อย. บนฉลาก แต่ต้องมีเลขทะเบียนตำรับยาแผนปัจจุบันหรือเลขทะเบียนตำรับยาแผนโบราณ ซึ่งประกอบด้วย อักษรย่อ เช่น 1(ยาเดี่ยว), 2(ยาสูตรผสม) A-F(ยาแผนปัจจุบัน) หรือ G-N(ยาแผนโบราณ) ตามด้วย เลขลำดับที่ได้รับอนุญาตขึ้น ทะเบียนตำรับยา / เลขท้ายสองหลักของปี พ.ศ. ที่ ได้รับอนุมัติทะเบียนตำรับยา เช่น

- เลขทะเบียนตำรับยาแผนปัจจุบัน เลขที่ 1A 12/35 หรือ Reg.NO 1A 12/35

- เลขทะเบียนตำรับยาแผนโบราณ เลขที่ G 97/54

2. ผลิตภัณฑ์วิตามินหรืออาหารเสริม จัดเป็นอาหาร ฉลากต้องมีเลขระบบสารบบอาหาร ตัวเลข 13 หลัก อยู่ในกรอบเครื่องหมาย อย.   

3. ผลิตภัณฑ์เครื่องสำอาง ทุกชนิดจะไม่มีเครื่องหมาย อย. แต่ฉลากต้องมีเลขที่ใบรับแจ้ง ตัวเลข 13 หลักบนฉลาก

4. ผลิตภัณฑ์เครื่องมือแพทย์  แบ่งเป็น 2 ประเภท

4.1 เครื่องมือแพทย์ที่ต้องมีใบอนุญาต ต้องมีเครื่องหมาย อย. เช่น ถุงยางอนามัย, ถุงมือยางสำหรับศัลยแพทย์ ชุดตรวจเชื้อเอชไอวี, คอนแทคเลนส์ จะแสดงเป็นตัวอักษร ผ. หรือ น. แล้วตามด้วยตัวเลข

4.2 เครื่องมือแพทย์ที่ต้องแจ้งรายละเอียด ต้องมีเลขที่ใบรับแจ้ง ตัวเลข 13 หลัก เช่น เครื่องวัดระดับแอลกอฮอล์ในร่างกาย, เต้านมเทียมซิลิโคน เป็นต้น

4.3 เครื่องมือแพทย์ทั่วไป ที่ไม่ต้องแสดงเครื่องหมาย อย. และเลขที่รับแจ้ง เช่น เครื่องวัดความดันโลหิต,เครื่องตรวจระดับน้ำตาลในเลือด, เตียงผ่าตัด, รถเข็นผู้ป่วย เป็นต้น

จัดทำโดย

ภญ.เบญจวรรณ แป้นแก้ว

อ้างอิง

1. ไทย.กฎหมาย, พระราชบัญญัติ ฯลฯ. พระราชบัญญัติยา พ.ศ. 2510. นนทบุรี: สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา; 2510.

2. ไทย.กฎหมาย, พระราชบัญญัติ ฯลฯ. พระราชบัญญัติอาหาร พ.ศ.2522. นนทบุรี: สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา; 2522.

3. ไทย.กฎหมาย, พระราชบัญญัติ ฯลฯ. พระราชบัญญัติเครื่องสำอาง พ.ศ.2535. นนทบุรี: สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา; 2522.

4. ไทย.กฎหมาย, พระราชบัญญัติ ฯลฯ. พระราชบัญญัติเครื่องมือแพทย์ พ.ศ. 2551. นนทบุรี: สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา; 2522.